ارزش افزوده بخش صنعت با توجه به این كه در استان بخش نفت و گاز وجود ندارد در سال 1386 با 25.9 درصد رشد به قیمت جاری به رقم 25.983 میلیارد ریال رسید. سهم ارزش افزوده بخش صنعت استان از همین بخش در كشور (بدون نفت) 5.39 درصد و سهم آن در تولید ناخالص داخلی استان 25.4 درصد می باشد. رشد این بخش در كشور در سال 1386، 26 درصد بود كه با رشد این بخش در استان برابر می باشد.


وضعیت زیرساخت‌های استان

منابع آب

استان آذربایجان شرقی به سبب داشتن شبكه گسترده ای از رژیم های آبراهه ای و زه كشی كه نزولات جوی را به سوی آبریزگاه ها هدایت می كند و وجود رودخانه های متعدد و مهم واقع در 24 واحد هیدرولوژیك در محدوده استان ظرفیت بالقوه شناخته شده ای معادل 2900 میلیون مترمكعب را برای استان ایجاد كرده است كه مقدار 1576 میلیون مترمكعب آن بهره برداری می شود و بقیه (1324) میلیون مترمكعب به عنوان منابع قابل برنامه ریزی محسوب می شود. به عبارت دیگر ضریب بهره برداری از منابع آ بهای سطحی استان 54 درصد می‌باشد. از 1576 میلیون مترمكعب برداشت آب های سطحی 1461 میلیون مترمكعب در بخش كشاورزی، 26 میلیون مترمكعب در بخش صنعت و 89 میلیون مترمكعب در بخش شرب به مصرف می رسد.

در حال حاضر استحصال آب های سطحی استان از طریق 109 سد و بند مخزنی و انحرافی، 6 ایستگاه پمپاژ و دو شبكه آبیاری و زه كشی انجام می‌گیرد. به منظور استفاده از ظرفیت بالقوه آب های سطحی استان در حال حاضر 13 دهنه سد با میزان آب قابل تنظیم 2358 میلیون مترمكعب، 8 طرح شبكه آبیاری و 3 طرح پمپاژ در دست احداث می باشد كه با به بهره برداری رسیدن این طرح ها، ضریب بهره برداری از منابع آب های سطحی استان بالاتر رفته و از فشار بر سفره های آب زیرزمینی استان كاسته خواهد شد.

انرژی برق

در سال 1387 كل فروش انرژی برق در استان 5.467 میلیون كیلووات ساعت بوده كه 3.5 درصد كشور و رتبه نهم برای 1.172 هزار مشترك (5 درصد كشور) بوده است. تعداد روستاهای برق دار شده استان 1.534 معادل 100 درصد بوده و روستاهای بالای 20 خانوار از سه نیروگاه استان استفاده می‌کنند. كل تولید ناخالص انرژی استان 1105 میلیون كیلووات (مگاوات) بوده است. 100 درصد جمعیت شهری استان و 99.6 درصد خانوارهای روستایی استان از نعمت برق برخوردارند.

گاز و فراورده های نفتی

استان دارای 460.512 انشعاب نصب شده گاز (6.5 درصد كشور) می باشد. تمام 57 شهر استان گازرسانی شده و 703 روستای استان بهره مند از شبكه گاز است. 100 درصد جمعیت شهری و 65 درصد جمعیت روستایی استان تحت پوشش شبكه گاز می باشند.

سیمای ارتباطات آذربایجان شرقی

در سال 1387 استان دارای 1.593.404 تلفن منصوبه و 1.410.590 تلفن مشغول به كار (5.2 درصد كشور) بوده است. تعداد مشتركین تلفن همراه 1.194.941 نفر بوده است. ضریب نفوذ تلفن ثابت در استان 38.52 و ضریب نفوذ تلفن همراه 32.78 می باشد. 100 درصد روستاهای دارای سكنه استان دارای ارتباط تلفنی می باشد.

تعداد واحدهای پستی ارائه دهنده انواع خدمات پستی در سال 1387 برابر 1139 پست پیشتاز بوده که از این تعداد 156 واحد در تبریز و همچنین 22 واحد خدمات خودرویی، 197 واحد پست تصویری نیز در استان در حال فعالیت هستند.

راه های استان و ناوگان حمل و نقل

طول راه های استان در حدود 14650 كیلومتر می باشد. شبكه حمل و نقل جاده ای استان شامل: آزادراه ها، بزرگراه ها، راه های اصلی و فرعی و راه های روستایی می باشد. طول آزادراه های استان در سال 1387 معادل 201.7 كیلومتر و طول بزرگراه های استان  291.6 كیلومتر می باشد. راه های اصلی استان 1016 کیلومتر و راه های فرعی 1744 كیلومتر می باشد. همچنین در سال 1387 ، 7750 كیلومتر راه روستایی در استان وجود داشته است كه 3646 كیلومتر (47 درصد) آن آسفالته بوده است.

طول خطوط ریلی استان در سال 1386 برابر با 468 كیلومتر خطوط اصلی، حدود 180 کیلومتر فرعی و مانوری و 40 کیلومتر خطوط صنعتی و تجاری، که طبق آمار موجود مابین این خطوط 22 ایستگاه راه آهن موجود می باشد. آذربایجان شرقی دارای دو فرودگاه (بین المللی و داخلی) با متوسط 15 پرواز داخلی و خارجی در روز است.

سیمای بورس اوراق بهادر، بانکی و بیمه ای آذربایجان شرقی

تالار بورس اوراق بهادار آذربایجان شرقی از تاریخ 22 مهر 1382 شروع به كار نموده است. حجم معاملات این بورس در سال‌های 1382 تا 1388، 6 میلیارد و 519 میلیون سهم به ارزش 21 هزار و 695 میلیارد ریال بوده است.

در سال 1388 در آذربایجان شرقی تعداد 724 شعبه بانك دولتی در کنار 15 بانک خصوصی فعالیت می نمودند. همچنین آذربایجان شرقی با فعالیت شركت های بیمه دولتی و خصوصی شامل بیمه ایران، آسیا، البرز، دانا، كارآفرین، سینا، پاسارگاد، پارسیان، معلم، توسعه، نوین، رازی، میهن، سرمایه و ... ارائه كلیه خدمات بیمه ای یكی از استان های پیشرو در این صنعت می باشد.


مزیت های سرمایه گذاری در استان آذربایجان شرقی

1. عرصه جغرافیای طبیعی
برخورداری از موقعیت ویژه جغرافیایی و قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم و چهارراه تجارتی شرق و غرب و آسیای میانه
همسایه بودن با كشورهای خارجی (جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان و تركیه از طریق بازرگان)
برخورداری از منابع طبیعی، اقلیم مستعد و خاك حاصلخیز كشاورزی
جاری بودن رودخانه های دائمی و پر آب ارس، قزل اوزن و آجی چای در داخل حوضه های آبریز استان

2. عرصه فعالیت های تولیدی
یكی از قطب های صنعتی كشور، به لحاظ تمركز صنایع سنگین تولیدكننده ماشین آلات و تجهیزات صنایع داروئی، غذایی نساجی و...
برخورداری از مواد اولیه برای توسعه صنایع تبدیلی
برخورداری از ذخایر معدنی غنی و متنوع و یكی از مراكز بزرگ مس دنیا
وجود صنایع بالادست از جمله مجتمع عظیم پتروشیمی تبریز و فولاد
وجود شهرك اختصاصی سرمایه‌گذاری خارجی در تبریز
وجود شهرك ها و نواحی صنعتی در نقاط مختلف استان
نیروی كار ارزان قیمت در بخش های مختلف اقتصادی
منابع انرژی مصرفی ارزان، نظیر آب، برق، گاز و ...

3. عرصه زیرساخت ها
وجود دو نیروگاه برق حرارتی و گازی در استان و شبكه های وسیع توزیع و انتقال برق
وجود پالایشگاه مجتمع پتروشیمی تبریز و شبكه‌های انتقال نفت و گاز طبیعی
برخورداری از شبكه های وسیع حمل و نقل جاده ای، راه‌آهن و فرودگاه بین‌المللی تبریز
وجود بازارچه های مرزی مشترك با كشورهای آذربایجان و ارمنستان
وجود دانشگاه ها و مراكز آموزش فنی و حرفه ای و مؤسسات تحقیقاتی صنعتی، تأمین كننده نیروی انسانی ماهر و متخصص در استان
اجرای برنامه اتوماسیون اداری و ایجاد ساختار فیزیكی و سخت افزاری لازم برای توسعه تكنولوژی اطلاعات (ICT)

4. عرصه خدمات و بازرگانی
وجود مركز خدمات سرمایه‌گذاری در استان و استفاده از سیستم پنجره واحد در این مرکز برای ارئه خدمات سریع به سرمایه‌گذاران
وجود مركز خدمات صادرات در استان و استفاده از سیستم پنجره واحد در این مرکز برای ارئه خدمات سریع به تولیدکنندگان
وجود منطقه آزاد تجاری، صنعتی ارس در حاشیه مرزی شمال استان
وجود نمایشگاه بین‌المللی بازرگانی و صنعتی تبریز
برخورداری از شبكه وسیع مؤسسات مالی، پولی و اعتباری
وجود تشكل های دولتی و خصوصی در حوزه خدمات بازرگانی و اقتصادی نظیر: اتاق بازرگانی و صنایع معادن، خانه صنعت و معدن، انجمن مدیران صنایع، اتاق تعاون، انجمن قطعه سازان و ...
وجود پنج مركز گمرك در داخل محدوده و نوار مرزی شمال استان
برخورداری از سیلوها، انبارها و سردخانه های مناسب
دسترسی آسان به زمین سرمایه گذاری و واگذاری سهل عرصه های ملی جهت فعالیت های اقتصادی
یكی از قطب ها و مراكز تجارتی در شمال غرب كشور به لحاظ موقعیت خاص و قدمت دیرینه در امر داد و ستد و تجارت

5. عرصه صنعت گردشگری
طبیعت منحصر به فرد و وجود جنگلهای ارسباران
وجود جاذبه های طبیعی بسیار زیبا در حاشیه رودخانه ارس
همجواری با كشورهای آذربایجان و ارمنستان و وجود مرز زمینی بین ایران و كشورهای یاد شده
وجود جاذبه های تاریخی، آثار متعدد قبل از اسلام تا دوران قاجاریه
قرار گرفتن در مسیر اروپا  آسیای شرقی (جاده ابریشم) و همچنین قرار گرفتن در مسیر ارتباطی اروپا  تهران
برخورداری از تاریخ بسیار كهن
برخورداری از امكانات و تأسیسات زیربنایی نظیر وجود دو هتل 5 ستاره و سه هتل 4 ستاره در تبریز
برخورداری از رشته كوه سهند و دامنه‌های زیبای آن
وجود جاذبه‌های خاص تاریخی و طبیعی نظیر روستاهای شگفت انگیز كندوان و اشتبین

ماخذ: کتاب توانمندی‌ها و مزیت‌های سرمایه‌گذاری آذربایجان شرقی (تدوین شده توسط سازمان امور اقتصادی و دارایی استان، 1389)

لینک‌های مرتبط:

مرکز خدمات سرمایه‌گذاری استان آذربایجان شرقی

پنجره واحد سرمایه‌گذاری آذربایجان شرقی

راهنمای سرمایه‌گذاری در آذربایجان شرقی

قوانین و مقررات سرمایه‌گذاری / مشوق‌های سرمایه‌گذاری

 سازمان امور اقتصادی و دارایی آذربایجان شرقی

 اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی آذربایجان شرقی

 شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی

 شرکت برق منطقه ای آذربایجان

 شرکت گاز آذربایجان شرقی

 اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی

 شرکت مخابرات آذربایجان شرقی