سابقه تاریخی

بستان آباد در محل شهر باستانی و گمشده تاریخی «اوجان» بنا شده‌است. اوجان پایتخت ییلاقی در دوره ایلخانان مغول بوده که بعداً در اثر حوادث روزگار، به کلی منهدم شده‌است. اين منطقه به جهت آنكه در مسير ارتباطي جاده ابريشم قرارداشته و از آب و هواي مناسب دامنه سهند برخوردار بوده همواره داراي جمعيت بوده و در متون تاريخي بازمانده از گذشته به اسامي "اوجن" و يا  "اوجان" ذكر اين منطقه به تكرار آمده است . از اين كه مركز اين منطقه يا آبادي بزرگ آن ازچه تاريخي بستان آباد خوانده شده است، اطلاع موثقي در دست نيست. ولي پرواضح است كه اين نامگذاري و وجه تسميه آن به همين سبزي و خرمي و چمنزارهاي اين منطقه مربوط مي شود .

موقعیت جغرافیایی

شهرستان بستان‌آباد با وسعت 2795 كیلومتر مربع (6.1 درصد مساحت استان) در 45 كیلومتری تبریز واقع شده است و ارتفاع آن از سطح دریا 1679 تا 1740 متر می باشد. این شهرستان از سمت شمال با شهرستان هریس، از سمت شرق با شهرستان‌های سراب و میانه، از سمت غرب با شهرستان‌های تبریز و مراغه و از سمت جنوب با شهرستان هشترود هم‌مرز است.

تقسیمات کشوری

طبق آخرین تقسیمات کشوری شهرستان بستان‌آباد دارای دو بخش به نام‌های مرکزی (شامل دهستان‌های شبلی، قوریگل، مهرانرود مرکزی، مهرانرود جنوبی و اوجان غربی) و تیکمه‌داش (شامل دهستان‌های اوجان شرقی، سهندآباد، عباس شرقی و عباس غربی)، دو نقطه شهری به نام‌های بستان‌آباد و تیکمه‌داش و 188 آبادی می‌باشد.

جمعیت

براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسكن در سال 1390، جمعیت شهرستان بستان‌آباد در حدود 94985 نفر (2.5 درصد جمعیت استان) و جمعیت مرکز این شهرستان 17954 نفر برآورد شده است. جمعیت شهری این شهرستان 20599 نفر و جمعیت روستایی آن 74386 نفر و تعداد خانوار آن 25564 خانوار است.

اقلیم و آب و هوا

بستان‌آباد منطقه‌ای است کوهستانی که سراسر قسمت جنوبیش را کوههای پربرف و مرتفع پوشانده‌است. شمال آن در امتداد کوههای بزغوش و غرب این شهرستان در امتداد کوههای مورو داغ به ارتفاع ۲۹۶۰ متر در دنباله کوههای مورو داغ و بزغوش بنام تک آلتی و گردنه معروف شبلی قرار گرفته‌است. مرتفع‌ترین نقطه شهرستان کوه سهند به ارتفاع ۳۷۷۲ متر می‌باشد. آب و هوای بستان آباد به دلیل قرار گرفتن در دامنه کوهستان سهند در زمستان سرد و پربرف و دوره یخبندانش طولانی و در تابستان معتدل و مطبوع است. هوای این شهرستان شش ماه از سال خشک و شش ماه دیگر مرطوب می‌باشد.

وضعیت اقتصادی

اقتصاد منطقه بستان آباد وابسته به کشاورزی و دامداری، و نشات گرفته از وجود آب و زمین مرغوب است. در بخش کشاورزی محصولاتی چون غلات و سیب زمینی از تولید بالا و مرغوبیت مناسب برخوردار است و در بخش دامداری و در قسمت لبنیات و خصوصاً پنیر از شهرت بسزائی برخوردار می‌باشد. شغل اصلی مردم کشاورزی، دامداری، قالیبافی و مشاغل آزاد می‌باشد در اکثر روستاهای تابع بستان آباد قالیبافی روستائی با نقشه روستاباف، بسیار رونق و رواج دارد و از منابع بزرگ درآمد مردم است.
وجود معادن مختلف در کوههای مجاور، و کارخانه‌های مجهزی تاسیس شده‌ در کنار جاده تبریز- بستان آباد، رونق بسزائی به اقتصاد و منابع شهرستان بخشیده‌است. واحدها و کارخانه‌های مختلف از جمله صابون سازی، قندریزی، حلاجی، کشبافی، تولید مواد غذائی در مرکز شهرستان مشغول به کار می‌باشند. در سالهای اخیر کامیون‌داری و خدمات حمل و نقل در ردیف عمده‌ترین مشاغل بستان آباد درآمده است.
از آنجا که بستان آباد به مرکز استان یعنی تبریز نزدیک است لذا کارخانجات متعددی در بستان آباد و مسیر بستان آباد- تبریز قرار گرفته‌است در عین حال در خود شهرستان واحدهای صنعتی فعال مشغول بکارند که کم و بیش در رشد اقتصادی و اشتغال زائی منطقه مؤثرند. این شهرستان دارای آبگرمهای متعدد در منطقه صنعت توریسم نیز می‌تواند در این منطقه بطور اصولی شکل گیرد.

نقاط تاریخی و دیدنی

چشمه‌های معدنی بستان آباد که در ده اسک‌کندی در 60 کیلومتری جنوب شرقی تبریز واقع شده و تالاب قوریگل در 45 کیلومتری شمال شرقی تبریز از نقاط دیدنی و گردشگری شهرستان بستان‌آباد محسوب می‌شوند.