سابقه تاریخی

چاراویماق‌ در سال 1323 ش. با 252 آبادی‌، یكی‌ از دهستان‌های‌ شهرستان‌ هشترود ضبط‌ شده‌ و در سال 1355 ش‌. با سه‌ دهستان‌ قوری‌چای‌، چاراویماق‌ شمالی‌ و چاراویماق‌ جنوبی‌ به‌ عنوان‌ بخش‌ آمده‌ است. در مهر 1379 شهرستان‌ چاراویماق‌ (به‌ مركزیت‌ شهر قره‌آغاج‌) با دو بخش‌ و هفت‌ دهستان‌ تشكیل‌ شد. نام‌ شهرستان‌ چاراویماق‌ از دو واژه چار (چهار) و اویماق‌ (به‌ معنای‌ طایفه‌ و قبیله‌) تركیب‌ شده‌ است. قره‌آغاج‌، مركز شهرستان‌ چاراویماق‌ در ارتفاع‌ حدود 1920 متری‌ و در شصت‌ كیلومتری‌ جنوب‌ شهر هشترود واقع‌ است‌ و كوه‌ داش‌بلاغی‌ در جنوب‌ شرقی‌ آن‌ قرار دارد. این‌ شهر قدمت‌ چندانی‌ ندارد و به‌ نام‌ رودی‌ كه‌ در نزدیكی‌ آن‌ جاری‌ است‌، قره‌آغاج‌ نامیده‌ می‌شود. توسعه محلات‌ قره‌آغاج‌ از دهه 1350 ش‌. به‌ بعد آغاز و در فروردین‌ 1373 به‌ شهر تبدیل‌ شد.

موقعیت جغرافیایی

شهرستان چاراویماق با وسعت 3208 كیلومتر مربع (7 درصد مساحت استان) در 180 كیلومتری تبریز واقع شده است. این شهرستان از سمت شمال با شهرستان هشترود، از سمت شرق با شهرستان میانه، از سمت غرب با استان آذربایجان غربی و شهرستان مراغه و از سمت جنوب با استان‌های آذربایجان غربی و زنجان هم‌مرز است.

تقسیمات کشوری

طبق آخرین تقسیمات کشوری شهرستان چاراویماق دارای دو بخش به نام‌های مرکزی (شامل دهستان‌های چاراویماق مرکزی، چاراویماق جنوب‌غربی، ورقه و قوری‌چای شرقی) و شادیان (شامل دهستان‌های چاراویماق شرقی و چاراویماق جنوب‌شرقی)، یک نقطه شهری به نام قره‌آغاج و 248 آبادی می‌باشد.

جمعیت

براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسكن در سال 1390، جمعیت شهرستان چاراویماق در حدود 32745 نفر (0.9 درصد جمعیت استان) و جمعیت مرکز این شهرستان 5652 نفر برآورد شده است. جمعیت شهری این شهرستان 5652 نفر و جمعیت روستایی آن 27093 نفر و تعداد خانوار آن 8212 خانوار است.

اقلیم و آب و هوا

شهرستان چاراویماق داراي تابستان‌هاي معتدل و خنك و زمستان‌هاي طولاني و پربرف مي‌باشد. ارتفاع عمومي زمين در اين شهرستان از 1300 متر تا 3200 متر متغير است. كوهستان‌ پهناور قِرْخْ بُلاغ‌/ قِرْخ‌ بولاق‌، كه‌ مرز طبیعی‌ میان‌ شهرستان‌ چاراویماق‌ و شهرستان‌ میاندوآب‌ (در استان‌ آذربایجان‌ غربی‌) است‌، در جنوب‌ شهرستان‌ چاراویماق‌ امتداد دارد و تپه‌های‌ قراولخانه‌ و شیطان‌تپه‌ نیز در این‌ شهرستان‌ واقع‌ است‌.

وضعیت اقتصادی

اهالی‌ چاراویماق‌ به‌ كشاورزی‌، باغداری‌، كار در معدن‌، زنبورداری‌، مرغداری‌ و دامداری‌ اشتغال‌ دارند. از صنایع‌دستی‌ آن‌ فرش‌ با طرح‌ گل‌ ابریشم‌ كه‌ صادر می‌شود، قالیچه‌های‌ بادوام‌ (برای‌ مصارف‌ محلی‌)، جاجیم‌ و گلیم‌ است. محصولات‌ عمده چاراویماق‌، گندم‌ و جو، بنشن‌، علوفه‌، تره‌بار و محصولات‌ باغی‌ است‌ . فراورده‌های‌ لبنی‌، عسل‌، گندم‌، بنشن‌، چغندرقند، دانه‌های‌ روغنی‌، انواع‌ صیفی‌، پوست‌، فرش‌ و خاك‌ صنعتی‌ كائولن‌ از صادرات‌ آنجاست. با توجه به اختصاص سهم بالای اراضی زراعی استان به این شهرستان و پتانسیل مناسب برای تولید حبوبات، غلات به ویژه گندم دیم، برخورداری از 15 معدن فعال با استخراج 9 نوع ماده معدنی و داشتن وضعیت انحصاری در استخراج برخی مواد معدنی از جمله گچ، تالك و خاك چینی كائولن، نمك آبی بسیار مرغوب و سنگ منگنز، محوریت سرمایه‌گذاری در این شهرستان به ترتیب بر پایه كشاورزی، معدن و بالاخص صنایع فرآوری معدنی است.

نقاط تاریخی و دیدنی

گوور قلعه سی (نزدیك‌ آبادی‌ اَرْزِه‌ خوران‌، در حدود 47 كیلومتری‌ جنوب‌ شرقی‌ شهر قره‌آغاج)‌، محوطه‌ باستانی‌ بایزید (در حدود 39 كیلومتری‌ شمال‌شرقی‌ قره‌آغاج) و قلعه ضحاک

ایلات چاراویماق

ایل‌ شاهسون در دهستان‌ چاراویماق‌ جنوب‌ شرقی‌، ییلاق‌ و قشلاق‌ و در دهستانهای‌ چاراویماق‌ شرقی‌ و ورقه‌، قشلاق‌ می‌كنند. ایل‌ قره‌داغ‌ در دهستان‌ چاراویماق‌ جنوب‌ غربی‌ ییلاق‌ و در دهستان‌ چاراویماق‌ مركزی‌ قشلاق‌ می‌كنند. طوایف‌ مستقل‌ كورانلار یا گوركانلو در چاراویماق‌ جنوب‌شرقی‌ و حیدرلو در چاراویماق‌ جنوب‌غربی‌ ییلاق‌ و حاج‌ علیلو در چاراویماق‌ مركزی‌ قشلاق‌ دارند. طایفه‌ای‌ به‌ نام‌ موصالّی‌/ موصلی‌ ــ كه‌ شیعه‌اند و زبانی‌ مختلط‌ از تركی‌، فارسی‌ و كردی‌ دارند ــ در این‌ شهرستان‌ به‌ سر می‌برند.