سابقه تاریخی

هريس يكی از قديمی‌ترين مناطق آذربايجان شرقی است. در وقف‌نامه ربع رشيدی نام بسياری ازآبادی‌های آذربايجان آمده است و نشان می‌دهد كه پاره‌ای از‌ آنها نظير هريس در قرن‌های هفتم و هشتم هجری قصبه‌هايی آباد و بزرگ بوده‌اند. چند بنای تاريخی مهم از دوره فرمانروايی ايلخانان و جانشينان آنان در اين بخش به جای مانده است كه عبارتند از: بقعه شيخ اسحاق (در روستای خانقاه خانمرود)، گورستان مينق، گورستان هيق، گورستان گوور، مسجد سنگی جمال‌‌آباد، و مسجد اسنق (مربوط به قرن هشتم هجری). هريس يكی از قديمی‌ترين مراكز صنعت فرش در آذربايجان و ايران است و فرش‌های «مرز بلند» آن شهرت جهانی دارند.

موقعیت جغرافیایی

شهرستان هریس با وسعت 2345 كیلومتر مربع (5.1 درصد مساحت استان) در 60 کیلومتری تبریز واقع شده و از سمت شمال با شهرستان‌های ورزقان و اهر، از سمت شرق با استان اردبیل، از سمت غرب با شهرستان تبریز و از سمت جنوب با شهرستان‌های تبریز، بستان‌آباد و سراب هم‌مرز است.

تقسیمات کشوری

طبق آخرین تقسیمات کشوری شهرستان هریس دارای دو بخش به نام‌های مرکزی (شامل دهستان‌های بدوستان شرقی، خانمرود و باروق) و خواجه (شامل دهستان‌های مواضع‌خان شرقی، مواضع‌خان شمالی و بدوستان غربی)، 5 نقطه شهری به نام‌های هریس، زرنق، بخشایش، کلوانق و خواجه و 104 آبادی می‌باشد.

جمعیت

براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسكن در سال 1390، جمعیت شهرستان هریس در حدود 67820 نفر (1.8 درصد جمعیت استان) و جمعیت مرکز این شهرستان 9823 نفر برآورد شده است. جمعیت شهری این شهرستان 32227 نفر و جمعیت روستایی آن 35593 نفر و تعداد خانوار آن 18353 خانوار است.

اقلیم و آب و هوا

حدود 70 درصد از وسعت اين شهرستان را اراضي جلگه‌اي و 30 درصد آن را مناطق كوهستاني تشكيل مي‌دهند. شهرستان هريس به طور كلي داراي زمستان‌هاي سرد و يخبندان و تابستان‌هاي ملايم مي‌باشد. متوسط درجه حرارت حداقل 25- در زمستان و حداكثر 35 درجه در تابستان است. شهرستان هريس به لحاظ قرار گرفتن در دامنه كوه‌هاي بزغوش، سابلاغ‌داغ، آق‌داغ و قوشاداغ و با داشتن حدود 70% خاك جلگه‌اي از مناطق مستعد كشاورزي مي‌باشد. منابع تامين آب‌هاي منطقه عمدتاً از باران‌هاي بهاره و پاييزه و ذوب برف‌هاي زمستاني و قسمتي نيز از جاري شدن آب چشمه‌هاي طبيعي است.

وضعیت اقتصادی

اقتصاد منطقه بيشتر به كشاورزي (زراعت، باغداري، صيفي‌كاري) و دامداري و صنايع دستي متكي بوده و موارد متفرقه در درجات بعدي قرار دارند. این شهرستان با توجه به دارا بودن مراتع نسبتاً غنی و تنوع گیاهی موجود در آ نها از جمله گیاهان دارویی، وجود اراضی، باغات و دشت‌های وسیع با قابلیت حاصلخیزی، تولیدات متنوع زراعی و دامی، پتانسیل مناسب جهت آبزی‌پروری و زنبورداری به دلیل مراتع شهرستان، اولویت سرمایه‌گذاری آن را در بخش كشاورزی و گردشگری و با توجه به برخورداری از صنعت فرش دستباف و داشتن شهرت جهانی در آن، می‌توان برای ثبت بین‌المللی برند آن برنامه‌ریزی نمود.

نقاط تاریخی و دیدنی

چشمه‌های هریس (شامل چشمه آب معدنی، آبشار شیرلان و طبیعت بکر آن، آبشار اسماعیل‌کندی، آبشار بلند و زیبای دربند گوراوان، کوه ساپلاغ، چشمه سوقالخان و ...)، شیران و مینق (از روستاهای قديمي استان)، بقعه شیخ‌اسحاق (واقع در گورستان قديمي روستاي خانقاه)